Emotional intelligence หรือEmotional Quotient EQ คือ ความฉลาดทางอารมณ์ ความสามารถในการวิเคราะห์ เข้าใจ และจัดการอารมณ์ของทั้งตัวเองและคนรอบข้างได้ อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถควบคุมสติอารมณ์ภายใต้ความกดดัน รวมทั้งให้ผู้อื่นรู้สึกสบายใจ เป็นคนที่น่าคบหา และน่าทำงานด้วย
วิธีพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์
การพัฒนา EQ สามารถพัฒนาได้ตลอดชีวิต สามารถเริ่มได้ง่ายๆ ดังนี้
1. ฝึกการตระหนักรู้ตนเอง: การรับรู้หรือรู้จักตนเองเป็นพื้นฐานที่สำคัญที่สุด เพราะถ้าเราสามารถเข้าใจอารมณ์ความคิด การกระทำของตนเองได้ดี ก็จะทำให้เราเข้าใจผู้อื่นได้มากขึ้น สามารถพัฒนาได้โดย ฝึกสติ สมาธิ หรือจดบันทึกสภาวะอารมณ์เราในแต่ละวัน
2. รับรู้คำติชม หรือข้อดีข้อเสียของตนเอง ในการทำความเข้าใจตนเอง ก็ต้องมีการมองจากมุมผู้อื่นด้วย ให้พูดคุยขอความเห็นคำติชมจากผู้อื่นรอบตัว ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนร่วมงาน คนในครอบครัว หากได้รับคำชมก็ให้เป็นพลังใจ หากได้รับคำตำหนิก็ให้นำมาปรับปรุงเพื่อพัฒนาตนเอง บุคคลที่มีEQที่สูงจะเป็นผู้ที่สามารถยอมรับคำตำหนิได้ดีและมีศักยภาพในการพัฒนาตนเอง
3. พัฒนาทักษะการฟัง ในการสื่อสาร ทักษะการฟังเป็นทักษะที่สำคัญ ให้ฝึกฝน การฟังอย่างตั้งใจ Active Listening โดยทำความเข้าใจอารมณ์และมุมมองของอีกฝ่าย และจับประเด็นให้ได้
4. จัดการกับความเครียด:บุคคลที่มีความฉลาดทางอารมณ์เป็นคนที่มีการจัดการกับความเครียดได้ดีในแบบของตัวเอง ซึ่งแต่ละคนอาจแตกต่างกันออกไป เช่น ฟังเพลง ออกกำลังกาย อ่านหนังสือ หรือการขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น และนอกจากการจัดการความเครียดทางจิตใจแล้ว การดูแลร่างกายให้พร้อมรับมือกับความเครียดก็เป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะวัยทำงานที่ต้องดูแลสุขภาพให้แข็งแรง และมีการนอนหลับพักผ่อนที่ดี
5. พัฒนาทักษะการสื่อสาร: ฝึกฝนการสื่อสารให้ครบทุกด้าน ด้านการฟัง สามารถจับประเด็น และแสดงออกถึงความเข้าใจได้ดี ด้านการพูดที่สามารถสื่อสารคำพูดทางบวกได้ และการเขียนที่ตรงประเด็นชัดเจน เข้าใจง่าย เป็นต้น
ความฉลาดทางอารมณ์เป็นทักษะที่สำคัญที่ทำให้บุคคลมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี มีความสามารถในการจัดการความขัดแย้งปัญหาต่างๆในชีวิตและการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงสร้างบุคลิกภาพที่ดีมีความมั่นใจ สามารถเป็นผู้นำในองค์กรหรือพนักงานที่มีศักยภาพในการทำงานร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างดี และเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานได้